فعل نبیبه فعل صادر شده از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در مقام تشریع «فعل نبی» (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اطلاق شده و از اقسام سنّت می باشد. ۱ - تعریففعل نبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، مقابل قول نبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و از اقسام سنت نبوی بوده و عبارت است از فعلی که از رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، در مقام تشریع صادر شده است. ۲ - نظرات مختلفمیان علما اختلاف است که آیا فعل رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به تنهایی (و به دور از هر گونه قرینه‌ای) بر حکمی در حق مسلمین دلالت می‌کند یا نه. ۳ - دیدگاه هادر این باره چهار دیدگاه وجود دارد: ۱. فعل آن حضرت بر وجوب دلالت می‌کند؛ ۲. فعل آن حضرت بر استحباب دلالت می‌کند؛ ۳. فعل آن حضرت بر اباحه دلالت می‌کند؛ ۴. فعل آن حضرت بر چیزی دلالت نمی‌کند و باید توقف کرد، مگر این که قرینه‌ای بر یکی از احکام وجود داشته باشد. صاحبان هر یک از این اقوال، برای ادعای خود دلایلی ارایه نموده‌اند که در جای خود بیان شده است. ۴ - دلالت ترک فعلدر مواردی که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از ارتکاب برخی اعمال خودداری نموده است، این ترک فعل، دست کم بر کراهت آن عمل دلالت می‌کند. [۱]
الاجتهاد اصوله و احکامه، بحرالعلوم، محمد، ص۶۸.
[۲]
المحصول فی علم اصول الفقه، فخر رازی، محمد بن عمر، ج۳، ص۲۲۹.
[۳]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۱۲۲-۱۲۱.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۰۴، برگرفته از مقاله «فعل نبی». رده‌های این صفحه : سنت نبوی
|